Những nỗi lo về căn bệnh xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch, một căn bệnh nghiêm trọng và phổ biến, đang trở thành nỗi lo lắng của nhiều người, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên và người cao tuổi. Căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như đau tim và đột quỵ. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này và cách phòng ngừa, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và những biện pháp kiểm soát xơ vữa động mạch. 

Xơ Vữa Động Mạch Là Gì? 

Xơ vữa động mạch là một bệnh lý tim mạch nghiêm trọng xảy ra khi các động mạch, chịu trách nhiệm vận chuyển máu giàu oxy từ tim đến các phần khác của cơ thể, bị hẹp và cứng lại do sự tích tụ của mảng bám (plaque) bên trong thành mạch. Mảng bám này bao gồm cholesterol, chất béo, canxi và các chất khác từ máu. Quá trình này không chỉ hạn chế lưu lượng máu mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Sự Hình Thành và Phát Triển Của Mảng Bám

Mảng bám (plaque) hình thành khi các chất như cholesterol, chất béo, canxi và các mảnh vụn tế bào tích tụ bên trong thành động mạch. Quá trình này bắt đầu từ những tổn thương nhỏ trên lớp nội mạc của động mạch và diễn ra trong một thời gian dài, từ nhiều năm đến nhiều thập kỷ. Các yếu tố như huyết áp cao, hút thuốc lá, và mức cholesterol cao trong máu góp phần gây ra và tăng tốc quá trình này. 

Cholesterol

Cholesterol là một loại chất béo cần thiết cho cơ thể, tham gia vào cấu trúc màng tế bào và sản xuất hormone. Tuy nhiên, khi mức cholesterol LDL (low-density lipoprotein) trong máu quá cao, nó có thể tích tụ trong thành động mạch. Khi cholesterol LDL xâm nhập vào lớp nội mạc của động mạch, nó bắt đầu quá trình viêm và kích hoạt hệ thống miễn dịch.

Chất Béo

Chất béo từ chế độ ăn uống, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo trans, cũng góp phần vào sự hình thành của mảng bám. Chất béo bão hòa thường có trong thực phẩm từ động vật, như thịt đỏ, bơ, và phô mai. Khi lượng chất béo này tăng cao trong máu, chúng xâm nhập vào thành động mạch và tích tụ tại các vị trí tổn thương, góp phần vào quá trình hình thành mảng bám.

Canxi

Canxi trong máu có thể lắng đọng vào mảng bám, làm cho mảng bám trở nên cứng hơn và gây ra xơ cứng động mạch. Canxi có vai trò quan trọng trong nhiều chức năng sinh học của cơ thể, nhưng khi nó tích tụ trong thành động mạch, nó làm cho động mạch mất đi độ linh hoạt và trở nên cứng hơn. Sự vôi hóa này không chỉ làm tăng nguy cơ tắc nghẽn động mạch mà còn làm cho động mạch dễ bị tổn thương và nứt, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Các Mảnh Vụn Tế Bào và Chất Khác

Các tế bào máu trắng, tế bào miễn dịch và các chất thải tế bào cũng tham gia vào quá trình hình thành mảng bám. Khi cơ thể phản ứng lại với tổn thương thành mạch, các tế bào miễn dịch như đại thực bào và lymphocyte di chuyển đến khu vực này để sửa chữa tổn thương và loại bỏ các chất gây hại. Tuy nhiên, sự hiện diện của các tế bào miễn dịch này lại thúc đẩy quá trình viêm và làm tăng sự tích tụ của mảng bám. 

Hậu Quả Của Bệnh Xơ Vữa Động Mạch

Xơ vữa động mạch có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe. Đầu tiên, nó gây ra đau thắt ngực do lưu lượng máu đến tim bị giảm, khiến tim không nhận đủ oxy khi cần thiết.

Tiếp theo, nhồi máu cơ tim là một trong những hậu quả nguy hiểm nhất. Khi mảng bám vỡ ra và hình thành cục máu đông, nó gây tắc nghẽn động mạch và ngăn chặn dòng máu đến tim. Điều này không chỉ gây đau đớn dữ dội mà còn có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn hoặc tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Tương tự, đột quỵ có thể xảy ra khi mảng bám gây tắc nghẽn động mạch cung cấp máu cho não. Tình trạng này dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng và lâu dài, làm giảm khả năng vận động, nói chuyện và thậm chí là chức năng tư duy.

Ngoài ra, bệnh động mạch ngoại biên cũng là một hậu quả của xơ vữa động mạch. Bệnh này ảnh hưởng đến các động mạch ở chân và tay, gây ra đau khi đi bộ, cảm giác tê bì hoặc yếu ở chân.

Những hậu quả này không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.